Ceviz Toplama Teknikleri, Hasat, Kabuk Soyma ve Doğru Kurutma Yöntemleri

Bu makalemizde, cevizlerin ne zaman toplanması gerektiğinden, modern makine kullanımının avantajlarına ve hasat sonrası kaliteyi maksimize etme yöntemlerine kadar ceviz hasat sürecinin kritik adımlarını inceliyoruz. Hazırsanız başlayalım...

Hasat, meyvelerin olgunlaşmasıyla birlikte hızla başlanması gereken bir toplama işlemidir. Ceviz hasadı, konuma, ceviz cinsine ve iklim koşullarına bağlı olarak çoğu zaman Eylül veya Ekim aylarında gerçekleştirilir.

Olgunlaşma Kriterleri: Cevizin olgunlaştığını ve hasada hazır olduğunu tespit etmenin birkaç yolu bulunmaktadır:

İç Membran Rengi: Ceviz içinin arasındaki membran tamamen kahverengi olduğunda olgunlaşma gerçekleşmiştir.

Kabuk Ayrılması: Cevizin yeşil kabuğu, kahverengi sert kabuktan çok güç harcamadan kolayca ayrılabiliyorsa hasat için uygundur.

Yeterlilik Oranları: Ağaçtaki cevizlerin %85’i daldan kolaylıkla koparılabilir ve cevizlerin %95’inin yeşil dış kabukları ayrılabiliyorsa hasada başlanabilir.

Cins Farkı: Örneğin, Chandler cinsi ceviz, çoğu ceviz cinsinden daha geç uyanıp gelişime başladığı için hasat zamanı genellikle geç Eylül veya Ekim aylarına tekabül eder.

Hasat Öncesi Önemli Adım: Ağacı hasattan önce sulamak, ağacın su stresine girmesini engelleyerek yeşil dış kabuğun kahverengi kabuktan ayrılmasını kolaylaştırır.

Gecikme Riskleri: Hasadı geciktirmek, iç cevizin kahverengiye dönmesine ve bitki zararlılarının meyveye zarar vermesine neden olabilir.

Ticari ceviz bahçelerinde hasat işlemi genellikle iki ana yöntemle yapılır: makine yardımıyla sallama veya elle/sopa ile toplama.

Ağaçlar gelişmiş ve iyi verim veriyorsa, ceviz sallama makinesi yardımıyla ağacı sallayarak toplamak ciddi zaman kazandırır.

Koruma: Ağaç sallama işleminde kullanılan halatın içinin, ağaç gövdesine zarar vermemesi için kauçuk olması çok önemlidir.

Makine Çeşitleri: Farklı titreşim sistemleri kullanan makineler mevcuttur. Örneğin, gümde sarsıcı İtalyan marka 4x4 çekere sahip makinelerin fiyatı 170.000 TL civarında olabilir. Daha ekonomik ve yerli üretim seçenekleri de bulunmaktadır; traktöre takılan, kuyruk mili ile çalışan, halatlı silkeleme makineleri 1300 TL ile 1500 TL arasında fiyatlandırılmıştır ve günde 3-4 ton ceviz hasadı yapabilirler.

İşçilik: Makine ile silkelemek, yıllık işçilik masrafından kurtarır.

Sopa Kullanımı: Ceviz ağaçlarını sopalarla vurarak hasat etme yöntemi, halk arasında "seneye daha çok verir" inancına yol açsa da, bu doğru değildir. Uzmanlar, sopayla toplama işleminde gelecek senenin meyve gözlerinin zarar görebileceği ve bu durumun verimi düşüreceği konusunda uyarmaktadır. Sopa veya tahta/plastik bir alet kullanmak, bitkiyi hastalıklara ve zararlılara açık hale getirebilir.

Basit Toplama Aletleri: Masrafsız bir uygulama olarak, ısırık kalınlığında bir demiri bükerek ve tel yardımıyla bağlayarak ceviz toplama aleti (kanca) yapılabilir. Bu alet, olgunlaşmış ceviz dallarını vurmaktansa daha az enerji harcayarak cevizleri toplamayı mümkün kılar. Bu alet, yüksek dağlarda daha büyük sırıklar kullanılarak da uygulanabilir.

Elle Toplama: Boyun yetiştiği dallardaki meyveler elle de toplanabilir. Cevizin yeşil kabuğu deriyi siyaha boyadığı için, elle toplama işleminde eldiven kullanılması önerilir. Eğer eller siyaha boyanırsa, limon gibi asidik bir çözeltiyle ovmak geçici bir çözüm olabilir, ancak bu durum kalıcı değildir.

3. Hasat Sonrası İşlemler: Yıkama ve Kurutma

Hasatın kalitesini korumak için, yere dökülen cevizler kalitesinin düşmemesi ve enfekte olmamaları için bir an önce toplanmalıdır.

Toplanan cevizler yeşil kabuk soyma ve kurutma işlemlerine tabi tutulur.

Yöntemler: Kabuk soyma işlemi eldiven giyerek elle veya ticari bahçeler için en doğru tercih olan ceviz soyma makinesi ile yapılabilir.

Soyma Makinesi: Ceviz soyma makineleri, yeşil kabuğu sürekli ıslatarak soyma işlemini kısa sürede gerçekleştirir.

Erken Hasat Belirtisi: Eğer soyulması zor yeşil kabuk sayısı fazlaysa (dörtte bir veya daha fazla), bu durum erken hasat edildiği anlamına gelebilir. Bu durumda, soyulmayanlar ıslatılmaları ve kolay soyulmaları için ıslak bir muşamba üzerinde bir gün bekletilebilir.

Kabuk soyma işlemi bittikten sonra, kahverengi kabuklu cevizlerin temiz su ile yıkanması gerekir. Bu işlem, kabuk üstünde leke oluşmasını ve topraktan gelebilecek çeşitli hastalıkların önlenmesinde yararlıdır.

Yıkama aşamasından sonra cevizler oldukça taze ve ıslaktır. Uzun süre dayanıklı kalması için taze cevizler kurutma aşamasına geçirilir.

Ceviz hasadında en iyi iç ceviz kalitesine ulaşmak için, yeşil dış kabuğun cevizden ayrılmaya başladığı anı yakalamak önemlidir. İster basit bir kanca (masrafsız uygulama), isterse titreşim gücü yüksek bir makine kullanılsın, teknik detaylara dikkat etmek ve ağaçları korumak, ceviz yetiştiriciliğinde uzun vadeli verimliliğin anahtarıdır. Hasat, yalnızca meyveyi toplamak değil, aynı zamanda gelecek sezonun verimini de güvence altına almaktır.